تکذیب معادل‌سازی«فروغ‌آمایی» و«ترکیزه» به جای «فتوسنتز» و«باکتری»

تکذیب معادل‌سازی«فروغ‌آمایی» و«ترکیزه» به جای «فتوسنتز» و«باکتری»

به گزارش خبرنگار مهر، در ۱۰ روز اخیر پیشنهاد واژه‌ها توسط فرهنگستان زبان فارسی در کتب درسی، موضوعی شد تا رسانه‌های داخلی و خارجی در برابر آن واکنش نشا

به گزارش خبرنگار مهر، در ۱۰ روز اخیر پیشنهاد واژه‌ها توسط فرهنگستان زبان فارسی در کتب درسی، موضوعی شد تا رسانه‌های داخلی و خارجی در برابر آن واکنش نشان دهند و اینک در یک میزگرد کارشناسی و البته صمیمی‌ میان رییس و مدیران فرهنگستان در کنار آموزش و پرورشی‌ها به خصوص معلمین و استادان زیست شناسی، مباحث و نظرات طرح و مورد بررسی قرار گیرد.

در اولین روز برگزاری دوره آموزش تامین مدرس کتاب تازه‌تالیف زیست‌شناسی ۱ پایه دهم در دانشگاه شهید رجایی، استادان گروه واژه‌گزینی فرهنگستان به همراه تنی چند از کارشناسان و رئیس فرهنگستان در میزگردی شرکت کردند و درباره واژه‌های فارسی به‌کاررفته در کتاب زیست‌شناسی ۱ پایه دهم توضیحاتی دادند.

در این میزگرد که با حضور دکتر غلامعلی حدادعادل، دکتر طباطبایی، خانم پرویزی، دکتر عطاریان و دکتر حسامی‌ از فرهنگستان و دکتر هنرنژاد، دکتر فرازمند، دکتر نیکنام و دکتر زارع از گروه واژه‌گزینی زیست شناسی فرهنگستان برگزار شد، هر یک از افراد به بیان توضیحاتی درباره انگیزه و روش و ضرورت معادل‌گزینی در برابر الفاظ بیگانه و وظیفه قانونی فرهنگستان و نهادهای دیگر پرداختند و سپس به پرسش‌های دبیران حاضر در جلسه پاسخ دادند.

دبیران و استادان شرکت‌کننده در این جلسه عموماً بر ضرورت پاسداری از زبان فارسی و تلاش برای ایجاد زبان فارسی علمی‌اتفاق نظر داشتند. همچنین تاکید شد که استفاده از واژه‌های جدید، هرچند به‌علت عادت دبیران به استفاده از لغات خارجی، در آغاز کار قدری با دشواری همراه است، می‌تواند به‌تدریج به پذیرفته شدن و رواج واژه‌ها بینجامد.

در این جلسه توضیح داده شد که بعضی از واژه‌هایی که در رسانه‌ها آمده، مانند «فروغ‌آمایی» به جای فتوسنتز، «ترکیزه» به جای باکتری، «فروگهرش» و «فراگهرش»، اصولاً ساخته و مصوب فرهنگستان نیست. همچنین نامهای شیمیایی و اسامی‌خاص و نام داروها مشمول معادل گزینی نمی‌شود.

نمایندگان فرهنگستان اعلام کردند که در میان واژه‌های جدید فارسی، شاید فقط چند واژه نامانوس وجود داشته باشد و بقیه معادل‌های فارسی شفاف است و در مجموع به آموزش مفاهیم مورد نظر کمک خواهد کرد. گروه واژه‌گزینی درباره این چند واژه و دیگر واژه‌ها در فرصتی که در اختیار بود، توضیحات لازم را بیان کرد.

دکتر امانی مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و تالیف کتب درسی وزارت آموزش و پرورش در این جلسه گفت: در اولین جایی که هر لغت جدید در کتاب آمده، معادل خارجی آن نیز در کنار آن ذکر شده و معادل‌های فارسی اعراب‌گذاری شده است. در پایان کتاب درسی دانش‌آموزان نیز همه واژه‌های جدید با معادل فرنگی آنها در یک جدول به چاپ رسیده است. توضیح مبسوط درباره این واژه‌ها در یک جزوه چهل‌صفحه‌ای که از سوی دفتر برنامه‌ریزی و تالیف کتب درسی منتشر شده، در اختیار همه شرکت‌کنندگان قرار گرفت و اعلام شد که برای همه دبیران زیست‌شناسی در سراسر کشور ارسال خواهد شد و مطالب همین جزوه از طریق مجله رشد آموزش زیست‌شناسی و نیز از طریق فضای مجازی به اطلاع دبیران زیست‌شناسی خواهد رسید.

همچنین، از سوی فرهنگستان فرهنگ «هزار واژه زیست‌شناسی» و جزوه «اصول و ضوابط واژه‌گزینی» به دبیران شرکت‌کننده در این همایش اهدا و مقرر شد ارتباط و همکاری متقابل فرهنگستان و دبیران زیست‌شناسی از طریق وزارت آموزش و پرورش استمرار یابد. فرهنگستان اعلام کرد که برای استفاده از نظر دبیران سراسر کشور آمادگی دارد.

دکتر امانی در پایان این نشست ضمن جمع بندی مباحث مطرح شده اعلام کرد که خوشبختانه تمامی‌دبیرانی که صحبت کردند با اصل موضوع یعنی لزوم پاسداری از زبان فارسی و توانمند سازی آن موافق هستند و بسیاری از واژگان فارسی بکار گرفته شده را نیز مناسب می‌دانند و فقط روی تعدادی از واژگان نظرات انتقادی مطرح شد که سازوکار طرح آنها نیز وجود دارد.

وی همچنین در پاسخ به بعضی نگرانی‌ها که توسط برخی رسانه‌ها نیز دامن زده شده در خصوص سوالات کنکور اعلام کرد که سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی دارای پختگی و تجربه دقیق در تعامل کامل با سازمان سنجش است و تمامی‌تمهیدات لازم برای جلوگیری از ایجاد هرگونه مشکلی برای شرکت کنندگان کنکور سال ۱۳۹۸ اندیشیده خواهد شد.