خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- رامین حسین آبادیان: در حال حاضر منطقه آبستن تحولات بسیاری است که یکی پی از دیگری اتفاق می افتد. در یمن اخیرا شورای عالی

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- رامین حسین آبادیان: در حال حاضر منطقه آبستن تحولات بسیاری است که یکی پی از دیگری اتفاق می افتد. در یمن اخیرا شورای عالی سیاسی با تصویب رسمی پارلمان این کشور تشکیل و موجب شد تا صفحه نوینی در روند تحولات این کشور گشوده شود. از سوی دیگر، در عراق نیز طی هفته های اخیر بار دیگر شاهد اظهارات جدایی طلبانه برخی مقامات اقلیم کردستان ـ به استثنای کُردهای همسو با اتحادیه میهنی کردستان ـ بودیم. در سوریه نیز شاهد آن بودیم که ایالات متحده آمریکا بر خلاف ادعاهایی خود مبنی بر آمادگی برای حل سیاسی بحران این کشور، جنگنده های خود را به شهر الحسکه اعزام کرده است.

در کنار این تحولات، طی ماه‌های اخیر عربستان سعودی در یک استراتژی از پیش برنامه ریزی شده موج حملات رسانه‌ای به جمهوری اسلامی ایران را تشدید کرده و به دنبال تنش‌زایی با تهران است. علاوه بر این، روسیه اخیرا با مجوز رسمی جمهوری اسلامی ایران اقدام به هدف قرار دادن مواضع تکفیریها در سوریه از طریق پایگاه «نوژه» در همدان کرده است.

از سوی دیگر، مسأله برجام و میزان پایبندی گروه ۱+۵ به این توافق یکی از مسائلی است که اخیرا حرف و حدیث‌های زیادی درباره آن وجود داشته است. ایالات متحده آمریکا بر خلاف توافقی که صورت گرفته همچنان با اعمال فشار بر بانک های بزرگ جهانی مانع ورود آنها برای همکاری اقتصادی با ایران می شود.

در همین ارتباط، خبرنگار مهر گفتگویی را با «أنیس نقاش»، رئیس مرکز پژوهشی «امان» و کارشناس مسائل استراتژیک انجام داده است که مشروح آن از نظر می گذرد؛

*اخیرا «شورای عالی سیاسی» در یمن با تصویب نمایندگان پارلمان این کشور به صورت رسمی تشکیل شد. به نظر شما این شورا و تشکیل آن چه تأثیری می تواند در روند تحولات سیاسی و میدانی یمن داشته باشد؟

تشکیل «شورای عالی سیاسی» در یمن در وهله اول گویای این حقیقت است که جنبش «أنصارالله» و حزب «کنگره ملی» یمن با یکدیگر متحد هستند. تشکیل این شورا نشان می‌دهد که یک قدرت مردمی از احزاب و جریان های سیاسی این کشور حمایت می کند. مسأله ای که در خصوص شورای عالی سیاسی یمن حائز اهمیت به نظر می رسد، تصویب تشکیل آن توسط پارلمان است.

تصویب رسمی شورای عالی سیاسی توسط نمایندگان پارلمان یمن در واقع نوعی مشروعیت به این شورا بخشید. در واقع، می توان گفت که در حال حاضر دو نهاد و سازمان مدیریتی در یمن دارای مشروعیت هستند؛ یکی پارلمان و دیگری شورای عالی سیاسی که برآمده از رأی پارلمان است. بر همین اساس، عاملی که موجب نگرانی برخی طرف ها از تشکیل این شورا شده، در واقع برخورداری آن از مشروعیت است.

*در عرصه تحولات عراق اخیرا «مسعود بارزانی» رئیس اقلیم کردستان اعلام کرده است که این اقلیم راهی جز جدایی از دولت مرکزی بغداد ندارد. به نظر شما با توجه به برهه حساس کنونی که ارتش و نیروهای مردمی درگیر نبرد با تروریست های تکفیری هستند، آقای بارزانی چه هدفی را از طرح مسأله جدایی کردها از دولت مرکزی عراق دنبال می کند؟

واقعیت این است که «مسعود بارزانی» در حال حاضر فرصت را برای تحقق آرزوی خود مبنی بر جدایی از دولت مرکزی بغداد «طلایی» ارزیابی می کند. علت این مسأله هم آن است که دولت کنونی در عراق دارای نقاط ضعف بسیاری است که می تواند مورد سوء استفاده اقلیم کردستان قرار گیرد.

از طرف دیگر، نیروهای پیشمرگه (وابسته به اقلیم کردستان عراق) تاکنون بر تعدادی از مناطق در عراق که پیشتر در تصرف داعش بود، سیطره یافته اند. از همین روی، امکان دارد که بارزانی قصد معامله بر سر این مناطق با دولت مرکزی را داشته باشد.

بنابراین، از دیدگاه کردهای همسو با مسعود بارزانی، چنین رخدادهایی یک فرصت طلایی را برای طرح مسأله جدایی از دولت مرکزی را به وجود آورده اند. از سوی دیگر، نباید از حمایتهای خارجی از اقلیم کردستان در این مسیر غافل شد. رژیم صهیونیستی به شدت از جدایی اقلیم کردستان از دولت مرکزی حمایت می کند. ایالات متحده آمریکا نیز همواره به اشکال مختلف از این طرح حمایت کرده و می کند. بنابراین، اقلیم کردستان روی این دست از حمایت ها نیز حساب باز کرده است.

اما در خصوص مسأله دیگری که در خصوص توانایی یا عدم توانایی اقلیم کردستان برای جدایی از دولت مرکزی مرکزی بغداد مطرح است باید گفت که مقامات اقلیم با چالش های فراوانی در مسیر تحقق این خواسته مواجه هستند. همانگونه که این طرح دارای حامیان خارجی است، مخالفان خارجی سرسختی نیز دارد. ایران به هیچ وجه زیر بار جدایی کُردها در عراق نمی رود. سوریه و عراق هم هیچگاه با چنین موضوعی موافقت نمی کنند. مواضع دولت مرکزی بغداد هم که کاملا مشخص است.

بر همین اساس، چنین چالش هایی می تواند مسأله جدایی اقلیم کردستان از دولت مرکزی بغداد را با سختی های زیادی مواجه سازد. مقامات اقلیم کردستان عراق باید به این نکته توجه داشته باشند که در حال حاضر با توجه به تحولات منطقه، باید به منظور مقابله با تروریسم در مسیر همکاری های دو و چند جانبه حرکت کرده و از قومیت گرایی اجتناب کرد، زیرا مسأله امروز منطقه، قومیت ها نیستند.

*اخیرا ایالات متحده آمریکا جنگنده های خود را به سمت شهر حسکه سوریه اعزام کردند. حتی مقامات این کشور به سوریه هشدار دادند که به محل استقرار نیروهای ائتلاف بین المللی ضد داعش در شهر حسکه نزدیک نشوند آمریکا به دنبال تحقق چه هدفی در شهر «حسکه» سوریه است؟

واقعیت این است که ایالات متحده آمریکا با اعزام جنگنده های خود به شهر حسکه سوریه به دنبال تحقق اهداف سیاسی است. یعنی راهکار نظامی را برای رسیدن به اهداف سیاسی خود برگزیده است. آمریکایی ها به دنبال ایجاد نفوذ در میان کردهای سوریه هستند. واشنگتن تمام تلاش خود را به کار بسته تا یک نقطه نفوذی در سوریه برای خود دست و پا کند.

ایالات متحده آمریکا به بهانه حمایت از کُردها وارد شمال سوریه شده است تا بدین ترتیب به نوعی با این اقدام، در صفوف آنها نفوذ کرده و در نهایت با نشاندن آنها بر سَر میز مذاکره با دولت سوریه به امتیازگیری از دمشق بپردازد. واشنگتن قصد دارد در ابتدا کردها را به خود وابسته کند و در مرحله بعدی آنها را وارد مذاکرات سیاسی کرده و مطالباتش را از زبان آنها به دولت سوریه برساند.

*اخیرا مقامات ترکیه اظهارنظرهایی را مبنی بر آمادگی خود برای حل و فصل سیاسی بحران سوریه مطرح کرده و حتی اعلام کردند که حضور بشار اسد در دوره انتقالی در این کشور از دیدگاه آنها مانعی ندارد. از دیدگاه شما با توجه به تحولات اخیر سوریه، ترکیه تا چه حدی در اظهارنظرهای خود حسن نیت دارد؟ آیا آنکارا حاضر است از حمایت های خود از تروریسم در سوریه دست بکشد؟

به نظر من اظهارنظرهای مقامات ترکیه ای برای حل و فصل بحران سوریه تبلیغاتی نبوده و واقعی است. واقعیت این است که مقامات آنکارا از کردها در شمال سوریه هراس دارند و به دنبال این مسأله هستند تا بحران این کشور پیش از به قدرت رسیدن کردها هرچه سریعتر حل و فصل شود.

*اخیرا مواضع ضد ایرانی سعودیها تشدید شده است. حتی سخنرانی های ضد ایرانی به اقدامی روزمره برای «عادل الجبیر» وزیر خارجه سعودی تبدیل شده است. به نظر شما علت اصلی اظهارات سریال ضد ایرانی سعودیها چیست و چه چیزی موجب شده تا ریاض تنش‌زایی در روابط با ایران را در دستور کار خود قرار دهد؟

عربستان سعودی از مدت ها پیش یک استراتژی در مقابل ایران برای خود طراحی کرده است و آن، این است که اینگونه القاء کند که جمهوری اسلامی ایران، دشمن کشورهای عربی است. اظهارنظرهای پی در پی مقامات این کشور علیه ایران نیز در همین چهارچوب می گنجد.

از سوی دیگر، با توجه به اختلافاتی که برخی کشورهای عربی با ایران دارند، عربستان سعودی قصد دارد از این فرصت استفاده کرده و با اظهارات ضد ایرانی، کشورهای عربی را بیش از پیش با خود همراه سازد، به ویژه اینکه اکنون در باتلاق یمن گرفتار شده و به کمک احتیاج دارد.

البته در بحث جنگ علیه یمن، کشورهایی نظیر مصر و پاکستان حاضر به همکاری با عربستان سعودی نشدند و تنها چند کشور عربی فقیر دست همکاری به سعودیها دادند. در هر صورت سیاست های سعودی در منزوی ساختن ایران، تاکنون نتیجه بخش نبوده و در حال حاضر شاهد هستیم که روابط ایران با کشورهایی نظیر ترکیه، عراق و سوریه بسیار خوب است. از سوی دیگر احتمال دارد که در آینده نیز روابط دیپلماتیک میان ایران و مصر ازسر گرفته شود.

*همانگونه که میدانید اخیرا جنگنده های روسی از طریق پایگاه «نوژه» همدان اقدام به هدف قرار دادن تکفیریها در سوریه کرده اند. این اقدام، واکنش آمریکایی ها و اعتراض آنها را به دنبال داشت تا جایی که ادعا کردند چنین اقدامی نقض قطعنامه ها علیه ایران محسوب می شود. دیدگاه شما در این خصوص چیست؟

ادعای ایالات متحده آمریکا مبنی بر نقض قطعنامه ها علیه ایران با حضور جنگنده های روسی در پایگاه «نوژه» همدان کاملا بی پایه و اساس است. حضور جنگنده های روسی در ایران بر اساس قوانین داخلی کشور صورت گرفته و هرگونه ادعای خارجی در این زمینه بی اساس بوده و تنها با اهداف سیاسی مطرح می گردد.

*در خصوص برجام مسأله‌ای که وجود دارد این است که جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود در این توافق عمل کرده است. با این حال، به نظر می رسد که طرف مقابل نوعی کارشکنی در این زمینه می کند. به نظر شما طرف های مقابل جمهوری اسلامی ایران، تا چه اندازه به تعهدات خود در برجام عمل کردند؟

مشکل اساسی در اجرای برجام این است که آمریکایی ها با اعمال فشار بر بانک های خارجی مانع تعامل آنها با جمهوری اسلامی ایران می شوند و این یک موضوع غیرقابل قبول است و بر خلاف قانون انجام می شود. این رویکرد آمریکا نشأت گرفته از خوی قدرت طلبی آن است.

در حال حاضر، دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران باید با اتخاذ راهکارهای مناسب، ایالات متحده آمریکا را وادار به عمل کردن به توافق هسته ای کند تا این کشور دیگر مانع بانک های خارجی در تعامل با ایران نشود.

موضوع دیگر این است که ایالات متحده آمریکا در حال حاضر بر بسیاری از سیستم های مالی ـ اقتصادی جهانی سیطره دارد و این سیستم‌ها بدون چراغ سبز این کشور قادر به انجام هیچ اقدامی نیستند. بنابراین، این مسأله نیز یکی دیگر از چالش هایی است که اجرای برجام از سوی طرف مقابل را مشکل مواجه ساخته است.

تاریخ، گواه بدعهدی آمریکا در قبال کشورهای مختلف است. ایالات متحده آمریکا نه تنها در عمل به تعهدات خود در برجام بدعهدی کرده، بلکه تاریخ آن مملو از بدعهدی به دیگر کشورهاست.