اقتصاد > اقتصاد‌ ایران - محمد حسین ادیب:بررسی وضعیت صنعت نفت کشور نشان می‌دهد که صادرات نفت از یک میلیون بشکه قبل از برجام اکنون به ۲

اقتصاد > اقتصاد‌ ایران - محمد حسین ادیب:
بررسی وضعیت صنعت نفت کشور نشان می‌دهد که صادرات نفت از یک میلیون بشکه قبل از برجام اکنون به ۲ میلیون بشکه افزایش یافته است.

همچنين توليد گاز پارس جنوبي از 250ميليون مترمكعب در سال 1392به 431ميليون مترمكعب، افزايش يافته است. با توجه به اينكه هر هزار مترمكعب گاز، معادل 6بشكه نفت، ارزش حرارتي دارد بر اين اساس افزايش گاز پارس جنوبي در زمان فعلي نسبت به سال 1392معادل يك ميليون بشكه، ارزش حرارتي نفت است.

با اين روند ارزش نفت صادراتي و اضافه گاز توليدي، به قيمت روز حدود 25ميليارد دلار است. با اين شرايط با لغو تحريم ها اكنون نسبت به 3سال قبل، ارزش نفت صادراتي اضافي و گاز مازاد در پارس جنوبي به قيمت روز به 25ميليارد دلار مي رسد كه رقم قابل توجهي است. اما چرا آثار و نتايج افزايش فروش نفت و گاز و بهتر شدن اوضاع اقتصادي چندان ملموس نيست؟

اكنون قيمت نفت از 105دلار در سال 1392به 36دلار كاهش يافته است. همچنين براساس گزارش دبيرخانه اوپك، ارزش فروش نفت ايران در سال 2016سير نزولي داشته است. با وجود اين هر هزار مترمكعب گاز، معادل 6بشكه نفت ارزش حرارتي دارد و اگر گاز توليدي در كشور براساس ارزش حرارتي نفت محاسبه شود، ارزش نفت و گاز كنوني توليدي در ايران معادل 7ميليون بشكه، ارزش حرارتي نفت است.

همچنين ارزش 7ميليون بشكه با نفت 105دلار معادل 268ميليارد دلار و با نفت 36دلار، معادل 92ميليارد دلار است. بر اين اساس با سقوط قيمت نفت به رغم رشد توليد و صادرات نفت و گاز كشورمان، ارزش انرژي توليدي در ايران اعم از نفت و گاز معادل 176ميليارد دلار كاهش يافته است. با اين شرايط مي توان نتيجه گرفت كه افزايش صادرات نفت و توليد گاز در دوره پس از برجام و كاهش قيمت جهاني نفت و گاز تأثيري متقابل بر يكديگر داشته و موجب شده است تا نتايج مثبت ناشي از افزايش توليد و صادرات اين فرآورده ها تأثير مشهودي در افزايش ارزش انرژي توليدي كشور و بهبود درآمدهاي ارزي نداشته باشد.

گرچه به دليل افزايش صادرات نفت و رشد توليد گاز، ارزش انرژي صادراتي و توليدي ايران 25ميليارد دلار افزايش يافته است اما به سبب سقوط قيمت نفت و گاز، ارزش كل انرژي توليدي معادل 176ميليارد دلار كاهش يافته است. در مجموع مي توان گفت كه به دليل سقوط قيمت نفت و گاز به رغم افزايش صادرات نفت و افزايش توليد گاز از پارس جنوبي، كشورمان 151ميليارد دلار متضرر نيز شده است. در واقع علت اصلي اينكه مردم حس مي كنند وضعيت عمومي معيشت آنها نسبت به قبل از تحريم بدتر شده، سقوط قيمت نفت است. در واقع مردم نتايج زيان 151ميليارد دلاري ناشي از كاهش قيمت نفت و گاز را با پوست و گوشت خود حس مي كنند.

• پژوهشگر ريسك