زندگی > سلامت - زهرا رفیعی:اتفاق عجیب دیگری از سوی کادر درمان این بار به اسم چالش مانکن، در یکی از بیمارستان‌های ایران سر درآورد.

زندگی > سلامت - زهرا رفیعی:
اتفاق عجیب دیگری از سوی کادر درمان این بار به اسم چالش مانکن، در یکی از بیمارستان‌های ایران سر درآورد.

اين ويدئوي حدودا ۳۰ ثانيه اي، پزشكان و پرستاران را حين بخيه زدن به يك مادر روي تخت بيمارستان نشان مي دهد. هر كدام از پرسنل اتاق عمل يك كار حياتي براي بيمار انجام مي دهند ولي درست در ثانيه هايي كه بايد فرايند زايمان سزارين هر چه سريع تر انجام شود، همگي خشكشان زده است. دست پزشك خوني است، يكي آمپول را آماده مي كند، ديگري وقايع را يادداشت مي كند و در آخر دوربين كه در حال گردش روي همه عوامل صحنه هستند، روي نوزادي كه تن به اين چالش خطرناك نداده و صداي گريه اش در پس زمينه فيلم مي آيد، متوقف مي شود.

اين حركت آنقدر تكان دهنده بود كه حتي برخي از بدنه جامعه پزشكي را نيز وادار به واكنش كرد. به طور مثال، يك پزشك جراح انتشار چنين فيلمي را بي شرمانه خواند و گفت: اگر كسي فقط يك بار سروكارش به اتاق عمل افتاده باشد و يا از دوستان و آشنايانش كسي به اتاق عمل رفته باشد مي داند پروسه عمل جراحي به هيچ وجه توقف پذير نيست و انتشار چنين ويدئويي به اعتبار جامعه پزشكي آسيب مي رساند و دود آن قطعا به چشم مردم مي رود.

با اين حال، عباس زارع نژاد، مسئول روابط عمومي وزارت بهداشت، در ساعات اوليه، اين فيلم را ساختگي و نمايشي دانست و گفت: در اتاق عمل ثانيه ها تعيين كننده است و پرسنل بايد تمام تمركزشان براي حفظ جان بيمار باشد. احتمالا اين برنامه كارگرداني شده و اصلا بيماري در كار نيست و همانطور كه پيداست مانيتور اتاق عمل خاموش است و مشخص است همه در حال فيلم بازي كردن هستند و اصلا جراحي انجام نمي شود. البته اصل موضوع مورد نقد است و محيط هاي درماني اصلا جاي اين رفتارها نيست و كسي نبايد از اين فضاها براي انجام اين برنامه ها استفاده كند.

اين نخستين باري نيست كه جامعه پزشكي به دليل خطاي بخش كوچكي از اعضاي خود مجبور به پاسخ شده است. پيش از اين ماجراي سلفي گرفتن دانشجويان پزشكي و غيرپزشكي در اتاق هاي تشريح نيز كار دست جامعه پزشكي داده بود. سال گذشته عده اي از دانشجويان اكثرا غيرپزشكي با اجساد اتاق هاي تشريح عكس گرفته و آن را در شبكه هاي اجتماعي منتشر كردند. اگر چه وعده داده شد كه با اين افراد برخورد انضباطي خواهد شد، ولي هيچگاه خبري از نحوه برخورد با متخلفان منتشر نشد.

سال گذشته معاون آموزشي وزارت بهداشت همه دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور را ملزم به نهادينه سازي اخلاق حرفه اي و حفظ كرامت اجساد در آموزش هاي باليني كرد. براساس دستور العملي كه سال هاست در ابتداي دوره آموزشي به دانشجويان و پرسنل آموزشي ارائه مي شود لازم است در نخستين جلسه دروس و كارورزي هاي مرتبط به ويژه درس آناتومي، آسيب شناسي و پزشكي قانوني، ملاحظات اخلاقي و حرفه اي آموزش روي جسد انسان توسط استادان مربوطه يادآوري و تأكيد شود. هرگونه عكسبرداري و فيلمبرداري از اجساد اعم از اجسادي كه در دروس فوق الذكر استفاده مي شوند و نيز اجساد بيماران فوت شده توسط دانشجويان، كاركنان و استادان در محيط هاي آموزشي باليني و غيرباليني (پايه) مطلقاً ممنوع است. در مواردي كه تصوير برداري جنبه آموزشي دارد، با مجوز مدير گروه و به نحوي كه به هيچ عنوان هويت فرد قابل شناسايي نباشد مي توان نسبت به تصويربرداري اقدام كرد كه در اين مورد انتشار تصاوير مورد نظر فقط توسط دانشگاه مجاز بوده و استفاده از آنها تنها به موارد آموزشي محدود خواهد بود و اين تصاوير به هيچ وجه نبايد در شبكه هاي اجتماعي منتشر شود.

با وجود انواع مرام نامه ها و دستور العمل ها به نظر مي رسد پاشنه آشيل نظام سلامت، نظارت بر مراكز درماني و آموزشي است. سازمان نظام پزشكي اگرچه هر از گاهي آمارهايي مبني بر محكوميت پزشكان ارائه مي دهد اما به گفته مسئولان نظام پزشكي حدود 45تا 47درصد پرونده هاي شكايت به تبرئه پزشك مي انجامد. اطلاع رساني در اين زمينه بسيار محدود و فاقد جزئيات است. در موارد معدودي ازجمله پرونده عباس كيارستمي متخلف به مجازات حداقلي مانند محروميت سه ماهه از طبابت محكوم مي شود. عده اي اين ضعف را در پزشك بودن ناظران بر پزشكان مي دانند. طريقت منفرد وزير اسبق بهداشت در اين باره گفت: بيشترين حق را مصرف كننده در ساختار نظام سلامت دارد كه متأسفانه جايگاهي براي آن تعريف نشده، مقصر اين كار نيز ساختار ماست كه مشابهي در دنيا ندارد.ساختار معيوب است، نظرات از كميسيون بهداشتي بيرون مي آيد كه متشكل از پزشكان است، در وزارتخانه توسط پزشكان اجرا و توسط همان ها نظارت مي شود و بعد درصورت خطا، پزشكي قانوني به آن رسيدگي مي كند. سيستم دست پزشكان است. پس بيهوده انتظار داريم كه سيستم مدافع حقوق پزشكان نباشد.

چالش مانكن، پديده نوظهوري است كه با گسترش فضاي مجازي به تازگي، باب شده و در آن افراد بدون حركت و ثابت درهرحالتي كه هستند مي ايستند و يك نفر اين اين حالت را فيلمبرداري مي كند. البته معمولاً اين رويداد با يك آهنگ خارجي خاص كه در پس زمينه پخش مي شود همراه است. چالش مانكن كه با يك هشتگ در رسانه هاي اجتماعي توييتر و اينستاگرام استفاده مي شود، از مدرسه اي در فلوريداي آمريكا شروع شده و جامعه جهاني رويكرد هاي مختلفي به آن داشته اند. بخشي آن را به طنز گرفته و در استاديوم هاي ورزشي يخ زدند و عده اي به آن نيز آن را به اتاق هاي جراحي بردند. حال بايد ديد نظارت وزارت بهداشت بر اين اتاق ها و چالش ها - هرچند به زعم مسئولان ساختگي- به كجا خواهد رسيد.