اجتماع > اجتماعی - دکتر اسماعیل امینی:حکمت جعلی، جملاتی است که به‌نظر می‌آید اندیشه عمیقی را بیان می‌کند؛ گاهی به نثر و گاهی به نظم.

اجتماع > اجتماعی - دکتر اسماعیل امینی:
حکمت جعلی، جملاتی است که به‌نظر می‌آید اندیشه عمیقی را بیان می‌کند؛ گاهی به نثر و گاهی به نظم.

اينگونه نوشته ها شبيه جملات بزرگان است اما ساختگي است و بيش از آنكه حرف تازه اي را بيان كند، چيزهايي را مي گويد كه دل خواننده را خوش كند به نحوي كه خواننده تصور كند تصورات و انديشه هايي كه او در ذهنش داشته، چقدر شبيه اين حرف هاست؛ مثل رمال ها و فالگيرها كه حرف تازه اي براي گفتن ندارند و فقط بلدند باب دل مشتري حرف بزنند. مثلا به عروس هاي جوان مي گويند كسي قدر هنر و سليقه تو را نمي داند غيراز مادر مهربانت. يك نفر از اطرافيانت هست كه به تو حسودي مي كند، احتمالاً زني جوان است كه روي صورتش خال دارد.
عروس بينوا هم با اين حرف ها احساس مي كند كه فالگير، حرف دل او را زده است.
اگر به شعرها و نوشته هايي كه بيانگر حكمت جعلي هستند نگاه كنيد به سادگي مي توانيد تشخيص بدهيد كه هركدام از آنها براي چه نوع سليقه اي نوشته شده است. برخي از مخاطبان پرشمار اين نوع آثار، عبارتند از:
- پيرانِ پر حوصله اي كه به ياد گذشته طلايي، آه مي كشند و به جوانان مي گويند كه زمان آنها با پولي كه امروز يك جفت كفش مي خرد، مي توانستي يك خانه 100متري بخري؛ يعني كساني كه در تونل زمان زندگي مي كنند.
- جوانان و نوجواناني كه تجربه دوستي ها و دلدادگي هاي ناخوشايند داشته و سرخورده اند و دوست دارند به زمين و زمان و عشق و عاشق و به ويژه به معشوق، فحش بدهند.
- تازه به دوران رسيده هايي كه پول و ماشين گران قيمت و لباس خارجي دارند و بعضي شان حتي تحصيلات دانشگاهي دارند، دكتر و مهندس و مديركل و استاد دانشگاه هستند اما اهل مطالعه نيستند. پس تلاش مي كنند كه فقر مطالعه و دانش عمومي خود را به نحوي جبران كنند. آنها از فلسفه و عرفان و شعر حرف مي زنند؛ از فردوسي و مولوي و حافظ و نيما و فروغ و شاملو حرف مي زنند. پس بايد از اين بزرگان چيزي خوانده باشند. تهيه كنندگان حكمت جعلي، لقمه آماده مورد نياز اين جماعت را با شعرهاي سطحي و ساده لوحانه، تدارك ديده اند و به راحتي زير اين شعرهاي سطحي مي نويسند: شاهكاري از مولوي! حتما بخوانيد. شعري جنجالي از سيمين بهبهاني كه به خاطر آن نام سيمين از فهرست شاعران معاصر سانسور شد! شعري جديد و بسيار زيبا از فروغ فرخزاد!
مثلاً يكي از شاهكارهاي تازه يافته فردوسي! كه در هيچ نسخه اي از شاهنامه او نيست و به قلم فردوسي هاي جعلي معاصر، اخيراً نوشته شده اين سطرهاي سست و ناتندرست است:
چو ناكس به ده كدخدايي كند
كشاورز بايد گدايي كند
به يزدان كه گر ما خرد داشتيم
كجا اين سرانجام بد داشتيم
بسوزد در آتش گرت جان و تن
به از زندگي كردن و زيستن
اگر مايه زندگي بندگي است
دو صد بار مردن به از زندگي است
بيا تا بكوشيم و جنگ آوريم
برون سر از اين بار ننگ آوريم