۴۳ درصد مساحت تالاب‌های ایران تحت تاثیر غبارخیزی قرار دارد

۴۳ درصد مساحت تالاب‌های ایران تحت تاثیر غبارخیزی قرار دارد

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، مسعود باقر زاده کریمی افزود: البته این ۴۳ درصد شامل تالاب‌های ساحلی نمی‌شود چون آب این تالاب‌ها معمولا از دریا

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، مسعود باقر زاده کریمی افزود: البته این ۴۳ درصد شامل تالاب‌های ساحلی نمی‌شود چون آب این تالاب‌ها معمولا از دریا تامین می‌شود بنابر این خشک نمی‌شوند تا به کانون‌های گرد و غباری تبدیل شوند.

وی درباره این ۴۳ درصد مساحت تالاب‌های کشور تحت تاثیر غبارخیزی قرار دارد که آیا بارندگی‌های امسال تاثیری در آبگیری تالاب‌ها نداشته اظهار داشت: بارندگی‌های امسال البته بی‌تاثیر هم نبوده است، اما این تاثیر در تالاب‌های مختلف متفاوت است یعنی در برخی زیاد و در برخی تاثیر کمی داشته، مثلا در شرق کشور بارندگی خوب بود از این رو تالاب جازموریان و هامون نسبت به سال قبل خوب آبگیری شدند اما در غرب بارندگی کمتر بود و بر همین اساس تالاب‌های آن بخش چندان آبگیری نشدند اما در مجموع بارندگی‌ها تاثیر معنی‌داری بر تالاب‌ها نداشته است و شاید می‌توان گفت که سال ۹۹ دو تا سه درصد از کانون‌های گرد و غباری تالابی کمتر شده است.

مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌ها سازمان حفاظت محیط ‌زیست با معرفی تالاب‌های ایران گفت: بر اساس دسته‌بندی کنوانسیون رامسر ۴۲ نوع تالاب در جهان وجود دارد که ۱۲ نوع ساحلی - دریایی، ۲۰ نوع داخل خشکی و ۱۰ نوع مصنوعی است که از این تعداد نوع تالاب ۴۱ نوع آن در ایران وجود دارد در واقع به جز تالاب‌های خیلی سردسیری توندار بقیه تالاب‌ها در ایران به ثبت رسیده است و بر این اساس ایران جزو کشورهای دارای بیشترین نوع تالاب‌ها است.

سرددشت یا توندرا در جغرافیا، به ناحیه‌هایی گفته می‌شود که در آنها میانگین دمای گرمترین ماه میان صفر و ۱۰ درجه بالای صفر است و زمستان آن خیلی طولانی و سرد و تابستان خیلی کوتاه است. در توندرا در هر موقع از سال ممکن است سرما بروز کند، زیر خاک همیشه یخ‌ بسته ‌است و زمین در تابستان به شکل باتلاق در می‌آید، میزان بارندگی کمتر از ۲۵۰ میلیمتر است و تنها گیاهان خیلی کوچک و کوتاه مانند خزه و گلسنگ در آنجا می‌توانند رشد کنند.

وی افزود: از بیش از ۱۴۰ تالاب مطالعه شده در کشور، تعداد ۳۶ تالاب با مجموع مساحت بیش از ۱.۴ میلیون هکتار در قالب ۲۵ عنوان در فهرست تالاب‌های با اهمیت جهانی در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است که بر این اساس در حوضه آبریز دریای خزر ۷ تالاب بین‌المللی، حوضه ارومیه ۵ تالاب بین‌المللی، مناطق بیابانی ۴ تالاب بین‌المللی، مناطق کوهستانی ۳ تالاب بین‌المللی و مناطق ساحلی جنوب ۶ تالاب بین‌المللی وجود دارد.

کنوانسیون رامسر مربوط به تالاب‌های مهم بین‌المللی، به ویژه تالاب‌های زیستگاه پرندگان آبزی است، در واقع پیمانی بین‌المللی برای حفاظت از تالاب‌ها و حیوانان و گیاهان وابسته به آن‌ها (به ویژه پرندگان آبزی) است که در سال ۱۹۷۱ میلادی در شهر رامسر به تصویب رسید برای همین به کنواسیون رامسر یا رامسر سایت معروف است، در ابتدا این معاهده به امضای نمایندگان ۱۸ کشور شرکت‌کننده رسید، اما امروزه ۱۶۹ کشور جهان عضو این پیمان هستند.

باقرزاده کریمی تاکید کرد: با تمام این ویژگی‌ها اما شرایط تالاب‌های کشور چندان خوب نیست، عواملی همچون اجرای پروژه‌های زهکشی و خشکاندن دشت‌ها و تالاب‌های کوهستانی، مصرف بی‌رویه از منابع آبی و عدم تخصیص حقابه تالاب‌ها شرایط را برای این اکوسیستم‌های آبی دشوار کرده است.

وی در ادامه به میزان خسارات ناشی از تخریب تالاب‌ها اشاره کرد و گفت: در سال ۲۰۰۲ برابر با سال ۱۳۸۴ بانک جهانی تیم‌هایی را به کشورهای مختلف از جمله ایران اعزام کرد تا هزینه‌های تخریب محیط زیست شامل تالاب‌ها، آب‌های زیرزمینی، جنگل‌ها، دریا و بیابان‌ها را برآورد کنند؛ در بخش تالاب‌ها مشخص شد که در این سال تخریب در تالاب‌هایی از جمله گاوخونی، ارومیه، دریاچه نیریز و کمجان، یادگارلو و درگه سنگی که در رامسر سایت ثبت شده‌اند و تعدادی تالاب‌های دیگر از جمله تالاب حله، بورالان، لوندویل، هورالعظیم و جازموریان که اهمیت بین‌المللی دارند، حدود ۲۲.۴ میلیون دلار بوده است، یعنی در آن سال این میزان از تخریب تالاب‌ها به ما خسارت وارد شده است، مثلا وقوع سیل و گرد و غبار افزایش یافت و در مقابل آب‌های زیرزمینی، برداشت غذا و صید ماهی کاهش یافت.

باقرزاده کریمی افزود: همچنین ارزش خدمات تالاب‌ها در هکتار در سال ۲۰۰۲ مشخص شد که بر این اساس تالاب‌های گاوخونی، ارومیه، دریاچه نیریز و کمجان، یادگارلو، درگه سنگی، حله، بورالان، لوندویل، هورالعظیم، جازموریان و گاوخونی در سال حدود ۹۴۰ دلار در هکتار برآورده شده بود یعنی این تالاب‌ها سالانه ۹۴۰ دلار به ما خدمات دادند، این آمارها نشان می‌دهد که حفظ تالاب‌ها تا چه حد اهمیت دارد.

وی درباره تامین حقابه تالاب‌ها اظهار داشت: بر اساس قانون حفاظت از تالاب‌ها، سازمان حفاظت محیط زیست حقابه تالاب‌ها را مشخص و به وزات نیرو اعلام کرد و آنها موظف به تامین حقابه حدود ۱۱ میلیارد متر مکعبی تعیین شده هستند از این رو از وزارت نیرو خواستیم تا میزان حقابه تخصیص داده شده تالاب‌ها را به ما اعلام کند که به علت شرایط دورکاری اعلام آن به تعویق افتاده است اما پیگیر هستیم تا هر چه زودتر این عدد مشخص شود.

مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌ها سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره درصد تاثیر بارندگی‌ها و رهاسازی آب در شرایط تالاب‌ها گفت: اینکه چقدر باران و چقدر تامین حقابه در شرایط تالاب‌ها تاثیرگذار بوده تا حدودی دشوار است، البته در این میان برخی قابل تفکیک است اما برخی اصلا قابل تفکیک نیست، مثلا باران می‌بارد و آب پشت سد جمع می‌شود و سپس آن آب را رها می‌کنند این یعنی اینکه هم باران و هم رهاسازی کمک کرده است اما در دریاچه ارومیه این عدد مشخص است چون قرار بود تا از محل صرفه‌جویی آب در بخش کشاورزی ۴۰ درصد آن به دریاچه برسد که محقق شده است.