![نوروز را جهانی کنیم](http://images.hamshahrionline.ir/images/2018/3/position36/18-3-17-19115ahmadeyan-451.jpg)
نوروز را جهانی کنیم
Ùرهنگ > میراث Ùˆ تمدن - بهرام امیراØمدیان، استاد دانشگاه:در مهر‌ماه Û±Û³Û¸Û¸ مهم‌ترین جشن باستانی ایرانیان به ثبت جهانی رسید. درخواست ثبتÙرهنگ > میراث Ùˆ تمدن - بهرام امیراØمدیان، استاد دانشگاه:
در مهر‌ماه ۱۳۸۸ مهم‌ترین جشن باستانی ایرانیان به ثبت جهانی رسید. درخواست ثبت نوروز به‌عنوان میراث غیرملموس جهانی تقاضای مشترک کشورهای ایران، هند، جمهوری آذربایجان، ازبکستان، قزاقستان، پاکستان و ترکیه بود.
نوروز Ú†Ù‡ ویژگی هایی دارد Ú©Ù‡ توانسته است در پس قرون Ùˆ اعصار همچنان زنده بماند Ùˆ سال به سال پویاتر شود؟ یکی از دلایل این ماندگاری قابلیت های نوروز در به کارگیری به عنوان عنصر دیپلماسی در Ú¯Ùت ÙˆÚ¯ÙˆÛŒ میان Ùرهنگی است.
جشن ها Ùˆ آیین های نوروزی در خود اندیشه ها Ùˆ آرمان های انسانی Ùˆ یزدانی به همراه داشت Ú©Ù‡ توانست پس از گسترش اسلام، از معدود آداب Ùˆ رسومی باشد Ú©Ù‡ پابرجا بماند. این آیین های زیبای نوروزی Ú©Ù‡ برخی در پیشواز از نوروز، برخی در ایام نوروز Ùˆ برخی دیگر در بدرقه نوروز در گستره ای وسیع، بین مردمان گوناگون برگزار Ù…ÛŒ شود Ùˆ دامنه آن نه تنها Ù…Øدودتر، بلکه سال به سال گسترده تر شده Ùˆ جمهوری های مستقل (بازمانده از شوروی) را ÙراگرÙته Ùˆ به عنوان جشنی دولتی برای بازیابی هویت سیاسی مردم Ùˆ اندیشه سیاسی دولت ها شناخته شده، زیبایی، شکوه، عظمت Ùˆ قداست خاصی دارد.
جشن های سال نو مسیØÛŒ صبغه دینی Ùˆ مذهبی دارد، ولی همه پیروان مسیØیت Ú†Ù‡ آنهایی Ú©Ù‡ اعتقاد مذهبی Ùˆ دینی ندارند Ùˆ بدان پایبند نیستند Ùˆ Ú†Ù‡ مؤمنان Ùˆ پیروان راستین Øضرت عیسی مسیØ(ع) آن را گرامی Ù…ÛŒ دارند Ùˆ به عنصر ÙˆØدت بخش آنان تبدیل شده است.
آیا نوروز Ù…ÛŒ تواند چنین نقشی ایÙا کند؟ آیا باید آن را از دیدگاه مذهبی Ùˆ دینی نگریست؟ اگر سال نو مسیØÛŒ Ú©Ù‡ در نیمه زمستان نیمکره شمالی Ùˆ در سرمای طاقت Ùرسا Ùˆ در نیمکره جنوبی در Ùصلی متÙاوت، Ù…ÛŒ تواند میلیون ها انسان را به یک Øس Ùˆ باور مشترک رهنمون شود، آیا نوروزی Ú©Ù‡ در آغاز بهار طبیعت همین نیم کره برگزار Ù…ÛŒ شود Ùˆ خنده طبیعت دل هر موجود زنده ای را به طپش وامی دارد، Ù…ÛŒ تواند ملل Ùˆ اقوام مسلمان را از هر مذهب اسلامی از سنی Ùˆ شیعه، به هم نزدیک سازد؟
با نگرش به بزرگی Ùˆ اهمیت نوروز Ùˆ نقش Ùرهنگی گسترده آن، Ú©Ù‡ بین ملل مختل٠شرق گرامی داشته Ù…ÛŒ شود، آیا Ù…ÛŒ توان از آن به عنوان یک عامل Ùرهنگی- سیاسی برای اعمال Ú¯Ùتمان بین Ùرهنگی Ùˆ دیپلماسی Ùرهنگی در راستای همگرایی های منطقه ای بهره گرÙت؟ نوروز در ایران Ùˆ چند کشور منطقه Ú©Ù‡ Ùرهنگ مشترک با ایران دارد، جشن گرÙته Ù…ÛŒ شود اما چند سال اخیر برخی دیگر از کشورها، آن را در قالب تعطیلات رسمی خود گنجانده اند Ùˆ این نماد در Øال تبدیل شدن به یک نماد جهانی است. جشن ها اصولاً هویت ملی یا دینی هر ملتی را تشکیل Ù…ÛŒ دهد Ùˆ هر مراسمی بیانگر علایق، سلیقه ها Ùˆ Ùرهنگ ملت Ùˆ تعلقات قومی آن به شمار Ù…ÛŒ رود.
- قابلیت های نوروز
نوروز آیینی است کهن Ùˆ ماندگار با تاریخی شکوهمند Ú©Ù‡ در گستره جغراÙیایی جهان ایرانی از غرب چین تا آناتولی، از شبه قاره هند Ùˆ اÙغانستان در شرق تا بین النهرین در غرب Ùˆ از سین کیانگ Ùˆ آسیای مرکزی در شمال شرق تا دامنه های شمالی Ù‚Ùقاز بزرگ در شمال Ùˆ آسیای صغیر در شمال غربی را شامل Ù…ÛŒ شود Ú©Ù‡ دور تا دور ایران زمین را به عنوان خاستگاه تمدن ایرانی دربرمی گیرد.
این آیین کهن Ùˆ ارزشمند با جشن ها Ùˆ مراسم ارزشمند، اÙزون بر ایران زمین در همه جمهوری های آسیای مرکزی Ùˆ استان سین کیانگ در غرب چین باشکوه تمام برگزار Ù…ÛŒ شود. اویغورها، ترکمن ها، ازبک ها، قره قالپاق ها، قزاق ها Ùˆ قرقیزها، آذری ها Ùˆ ترک های شمال Ù‚Ùقاز ازجمله ترک های دربند در داغستان، اÙغان ها، تاجیک ها Ùˆ کردهای ترکیه، عراق، سوریه، تات ها، تالش ها Ùˆ بلوچ های آسیای مرکزی Ùˆ Ù‚Ùقاز Ùˆ ترک های آناتولی همه در باور به این آیین شکوهمند در برگزاری آن با هم سهیم هستند Ùˆ از مراسم «Ù…یر نوروزی» در قزاقستان تا کردستان عراق، تا سبز کردن گندم در تمامی این گستره عظیم تا پختن سمنو در جای جای این قلمرو در پیشواز به نوروز باستانی، عید نوزایی طبیعت، دگرگونی جان Ùˆ تن، نبات Ùˆ جماد به هم Ù…ÛŒ پیوندند Ùˆ تازه Ù…ÛŒ گردند.
نوروز یکی از عناصر Ùرهنگ ایرانی است Ú©Ù‡ در چند دهه اخیر، بیش از هر زمانی، در تاریخ گذشته، به خارج از مرزهای سرزمین ایران بزرگ یا سرزمین های Øوزه Ùرهنگ ایرانی - یعنی آسیای مرکزی، هند Ùˆ کشورهای شبه قاره - گسترش یاÙت.
این Ùرایند را Ù…ÛŒ توان Ùرایند جهانی شدن مجدد نوروز نامید؛ زیرا پیش از این نیز در دوره ای از تاریخ، نوروز گستره جهانی داشت. گرچه نوروز از جهاتی، جشنی منطقه ای Ùˆ سرزمینی شناخته Ù…ÛŒ شود Ùˆ بیش از هر چیز با نام سرزمین ایران پیوند خورده است اما در واقعیت همواره گستره ای بیش از ایران داشت.
برگزاری جشنواره های نوروزی Ùˆ اشاعه Ùرهنگ نوروز از طریق تهیه Ùیلم های مستند تلویزیونی Ùˆ نمایش آن از شبکه های ماهواره ای، به ویژه آداب Ùˆ رسوم Ùˆ آیین های زیبای آن بین نواØÛŒ مختل٠ایران Ùˆ در میان اقوام ایرانی از جمله: Ùارس زبانان، بلوچ ها، کردها، لرها، گیلک ها، مازنی ها Ùˆ طبری ها، خوزی ها Ùˆ دیگر اقوام ایرانی از جمله آذری ها (Ú©Ù‡ ایرانی ترین اقوام ایرانی Ùˆ از بازماندگان آتروپاتن کهن هستند) Ùˆ ترکمن ها، جاذبه های بسیاری برای نشان دادن همبستگی بین اقوام ایرانی Ùˆ الگوی قابل تعمیم Ùˆ توسعه آن به ملل منطقه دارد.
سازمان های مرتبط با مسائل Ùرهنگی کشور باید در راستای دیپلماسی Ùرهنگی، Ú¯Ùتمان بین اقوامی Ùˆ بین Ùرهنگی Ùˆ با توجه به استعدادهای ملل Ùˆ اقوام Øوزه نوروز گام بردارند Ùˆ از این عنصر Ùرهنگی، آیینی، مذهبی Ùˆ دینی، برای گسترش Ù†Ùوذ ایران Ùˆ نشان دادن دوستی ملت ایران با ملل منطقه در همگرایی بهره گیرند.
برای جلب Ùˆ جذب ملت های همسایه Ùˆ اقوام Øوزه نوروز برای رسیدن به همگرایی منطقه ای، نوروز قابلیت های زیادی دارد. هرگاه در زمان برگزاری آیین های نوروزی بتوانیم گردشگرانی را برای دیدار از کشور جلب کنیم، در این زمینه موÙقیت های بی شماری به دست خواهیم آورد.