تØلیل رÙتار بانک‌های خارجی با ایران؛ چرا اØتیاط می‌کنند
جهان > مجامع‌ جهانی - همشهری آنلاین:بانک‌های جهانی را باید به سه دسته تقسیم کرد Ú©Ù‡ رÙتار هر کدام از آنها دلایل مخصوص به خودجهان > مجامع‌ جهانی - همشهری آنلاین:
بانک‌های جهانی را باید به سه دسته تقسیم کرد Ú©Ù‡ رÙتار هر کدام از آنها دلایل مخصوص به خود دارد.
Ø·ÛŒ Ù‡Ùته های گذشته در Ù¾ÛŒ اÙزایش Ùشارهای دیپلماتیک ایران، تØرک سران سیاسی کشورهای اروپایی Ùˆ آمریکا برای ترغیب بانکهای غربی به همکاری با ایران اÙزایش یاÙته است. خبرگزاري ايلنا، با هد٠بررسی ابعاد این موضوع Ú¯Ùتگویی با مهرداد عمادی، تØلیل گر اقتصادی، انجام داد Ú©Ù‡ توجه شما را به Ù…Ø´Ø±ÙˆØ Ø¢Ù† جلب میکنیم:
- چند روز پیش وزرای خارجه کشورهای امریکا، انگلستان، آلمان Ùˆ Ùرانسه به همراه مسئول سیاست خارجی اتØادیه اروپا در بیانیه مشترکی در بروکسل اعلام کردند سد راه کسب Ùˆ کار مجاز با ایران نخواهند شد. با توجه به اینکه با وجود تلاشهای طرÙین هنوز از نظر برخی ناظرین از سر گیری روابط بانکهای غربی با ایران کند پیش میرود، اصلیترین موانع Ø´Ú©Ù„ گیری مجدد همکاریهای بانک های اروپایی با ایران از نظر شما چیست؟
در رابطه با این موضوع میتوانیم بانک های اروپایی را به سه گروه تقسیم کنیم. گروه اول ابربانکهایی هستند که قبلاً به علت همکاری با ایران جریمههای سنگینی پرداخته اند مثل اچ اس بی سی، بارکلیز، کامرز بنک و کردیت اگریکالت. این بانکها به علت جریمههای قبلی در مورد همکاری با ایران دچار تردید هستند و تا زمانی که نگرانیهای آنها از جانب خزانه داری آمریکا بر طر٠نشود بعید است دست کم در کوتاه مدت شاهد بازگشت آنها به ایران باشیم.
در همین ارتباط در Ú¯Ùتگویی Ú©Ù‡ Øدود یک Ùˆ نیم ماه پیش با یکی از مدیران ارشد اچ ای بی سی در اروپا داشتم این مساله از سوی مدیران این بانک Ù…Ø·Ø±Ø Ø´Ø¯ Ú©Ù‡ با پرداخت یک Ùˆ نیم میلیارد جریمه به علت همکاری با ایران، تا چراغ سبز مستقیم از جانب خزانه داری امریکا داده نشود، همکاری مستقیم با ایران برای این بانک مشکل خواهد بود.
خبر امیدوار کننده در این مورد این است Ú©Ù‡ مذاکرات Ùشرده Ùˆ مستمر از هر دو طر٠در جریان است Ùˆ انتظار میرود ظر٠هÙتههای آینده گشایشهایی صورت پذیرد.
گروه دوم بانکهایی کوچکتر هستند Ú©Ù‡ قبلا جریمه نشدهاند اما به خاطر به روز نبودن سیستمها Ùˆ دستورالعملهای بانکهای ایرانی با موانعی در همکاری با ایران رو به رو هستند. در Ø·ÛŒ سالهای گذشته Ú©Ù‡ همکاری شبکه بانکی ایران با جهان بسیار Ù…Øدود بوده، شاهد تغییرات عمدهای در شبکه مبادلات بین بانکی جهان مثل سوئیÙت بودهایم. سیستم بانکی جهان عمدتاٌ به علت جدی شدن قوانین مبارزه با پولشویی بسیار تغییر کرده است Ùˆ بانکهای ما با آخرین تغییرات آشنایی چندانی ندارند.
در مورد این گروه دوم باید Ú¯Ùت تمایل به همکاری با ایران وجود دارد ولی بانکهای ما نه به علت رÙتار نادرست بلکه به علت عدم آشنایی با قواعد جدید، بعضاٌ دادههای درست را نمی دهند Ùˆ Ø§ØµÙ„Ø§Ø Ø¢Ù† مستلزم بازآموزی بانک دارهای کشور است.
Ùˆ اما گروه سوم بانکهایی هستند Ú©Ù‡ خواهان بازگشت به ایرانند ولی از کشورهای خودشان ضمانتهایی میخواهند Ú©Ù‡ به آنها اطمینان دهد در مقابل Ùشارهای آمریکا مورد Øمایت دولت متبوعشان قرار خواهند گرÙت. برخی بانکهای آلمانی Ùˆ اسپانیایی را میتوان در این زمره به Øساب آورد.
این مورد چون به ساز Ùˆ کارهای قانونی درونی کشورها مربوط میشود، از کشوری به کشور دیگر متÙاوت است. تا جایی Ú©Ù‡ من مطلع هستم در مورد اسپانیا Ø·ÛŒ Ù‡Ùتههای آتی مسئله ØÙ„ Ùˆ Ùصل خواهد شد اما در رابطه با آلمان به علت پیچیدگی بیشتر پروتکلهای قانونی در ارتباط با ضمانتهای صادراتی، اØتمالاٌ Øدود چهارماه طول خواهد کشید.
- چندی پیش از بیانیه بروکسل وزیر امور خارجه امریکا در لندن در جلسهای با مدیران ارشد چند بانک بزرگ اروپایی به همکاری با ایران در چارچوب برجام تشویق کرد. اما مدیر بانک اچ اس بی سی بلاÙاصله بعد از این جلسه Ú¯Ùت بانکهای امریکایی با ایران همکاری نمیکنند Ùˆ در چنین شرایطی ترغیب ما به همکاری با ایران از جانب آقای کری چندان دلگرم کننده نیست. با توجه به این Ú©Ù‡ همین ابربانکها Ú©Ù‡ همان گروه اول مورد اشاره شما هستند از اهمیت بیشتری برای ایران برخوردارند، به طور خاص چشم انداز از سرگیری روابط با آنها را چگونه میبینید؟
در مورد بازگشت سریع ابربانکها نمی توان چندان خوشبین بود اما شرایط از بانکی به بانک دیگر متÙاوت است. مسئله اصلی Ú©Ù‡ این بانکها باید از آن مطمئن شوند این است Ú©Ù‡ این یک تواÙÙ‚ گذرا نیست Ùˆ طرÙین به تعهداتشان در چارچوب برجام عمل خواهند کرد. پیشبینی من این است Ú©Ù‡ بانکهایی مثل سانتاندر یا کردیت اگریکالت راØتتر Ùˆ سریعتر روابطشان را با ایران از سر خواهند گرÙت اما برخی از این بانکهای بزرگ جریمههای بسیار سنگینی پرداخته اند Ùˆ Øتی مدیرانشان در امریکا تهدید به زندان شده اند Ùˆ طبیعی است اگر نگرانیهای بیشتری داشته باشند. به نظر Ù…ÛŒ رسند این بانکها در Øال ارزیابی Ù…Øتاطانه شرایط هستند Ùˆ اگر بانکهای دیگر Ú©Ù‡ جریمه نشدهاند Ùˆ شروع به کار با ایران کردهاند در ماه های آینده دچار مشکلی نشوند، این بانک نیز به آنها خواهند پیوست. اما به طور خاص در مورد اچ اس بی سی پیشبینی این است Ú©Ù‡ در سال نخست بسیار با اØتیاط Ùˆ در پروژههای Ù…Øدود وارد خواهند شد تا شرایط Ùˆ عکسالعملها را برای همکاری بیشتر بسنجند.
با وجود این باید Ú¯Ùت Ú©Ù‡ هم نشست لندن Ùˆ هم بیانیه بروکسل تأثیرات مثبتی قابل توجهی داشته است. اظهار نظر Ø´Ùا٠امریکا در این خصوص Ú©Ù‡ همکاری با ایران غیر از استثنائات ذکر شده در تواÙÙ‚ هیچ Ù…Øدودیتی ندارد Ùˆ به دنبال آن بیانیه بروکسل موجب تقویت اطمینان سیستم مالی اتØادیه اروپا به برجام میشود. چرا Ú©Ù‡ به آنها نشان میدهد این یک تواÙÙ‚ÛŒ همگانی بین غرب Ùˆ ایران است Ùˆ امریکا تنها وزنه تصمیم گیر در مورد سرنوشت آن نخواهد بود بلکه به عنوان عضوی از طر٠غربی تواÙÙ‚ عمل میکند.
- با توجه به در پیش بودن انتخابات امریکا تأثیر آن را بر روند از سرگیری روابط بانکهای غربی با ایران چگونه ارزیابی می کنید؟
دو رویداد مهم در آینده نزدیک بر این روند تأثیر خواهد داشت. اول همان انتخابات ریاست جمهوری امریکاست Ú©Ù‡ میتواند به خروج از شرایط نااطمینانی Ú©Ù…Ú© کند Ùˆ رویداد دیگر تشکیل کنسرسیومی متشکل از چهار بانک اروپایی است Ú©Ù‡ بنا است در ماه سپتامبر Ø´Ú©Ù„ بگیرد. این کنسرسیوم منابعی در Øد یک ابربانک در اختیار خواهد داشت بنابر این میتواند Ùعالانه وارد همکاری با ایران شود Ùˆ راه را برای ورود سایر موسسات عظیم مالی مثل اچ اس بی سی Ùˆ میتسوبیشی به ایران باز کند.
جمع بندی نهایی این است Ú©Ù‡ Øدوداً بین شش تا ده ماه شاهد کندی Ùˆ Ú©Ù… کاری از جانب بانکهای بزرگ هستیم اما پس از آن در صورت پیشرÙت تواÙÙ‚ به همین منوال شاهد ورود تدریجی آنها به همکاری های جدی با ایران خواهیم بود.
- در پایان از نظر شما طر٠ایرانی چگونه می تواند به این روند سرعت بخشد؟
در مورد ایران مثل روسیه، ترکیه، یونان، امارات Ùˆ برخی کشورهای دیگر میزان Øساسیتها به رÙتار بانکی Ùˆ مالی Ú©Ù‡ ممکن است شبهه بد رÙتاری یا پولشویی داشته باشد بسیار زیاد است. در خود غرب پروندههایی مثل اسناد پاناما از گستردگی Ùˆ ابعاد وسیع پولشویی در برخی از موسسات مالی Ú©Ù‡ بسیار مطمئن ارزیابی میشدند، پرده برداشته است. بنابر این طبیعی است اگر انتظار داشته باشیم این Øساسیتها در آینده Øتی بیشتر شود. در همین راستا سرخط همه رÙتارهای ما در سیستم بانکی لازم است Ø´ÙاÙیت کامل باشد. یعنی اگر جایی مسالهای وجود دارد Ú©Ù‡ ممکن است عدم Ø´ÙاÙیت تلقی بشود، بهتر است Ú©Ù‡ در آن پروژهها با بانکهای غربی وارد همکاری نشویم چون پیامدهای آن Ù…ÛŒ تواند بسیار سنگین باشد.